Coen Bongers geeft Diederik Jekel advies
- Gegevens
- 02 oktober 2014
Bij intensieve inspanning ligt het gevaar van oververhitting en uitdroging op loer. Hoe blijf je koel? De kennis van nu maakte een reportage.
Spieren produceren bij inspanning veel meer warmte dan je lichaam kan afvoeren. Tot op zekere hoogte bevordert een oplopende temperatuur je prestatie. Bij warmte verloopt de omzetting van suikers in energie in de spieren beter, waardoor ze ook soepeler en krachtiger worden. De bloedvaten verwijden en de ademhaling wordt dieper. Echter boven de 39°C grens (en dit is een beetje arbitrair) verbeteren de prestaties niet langer. Vanaf dit punt verlies je meer vocht dan je goed kunt aanvullen.
Tekort
Als je denkt aan beelden van marathonlopers die slingerend en vallend over de streep komen, moet je denken aan oververhitting en uitdroging. Je ziet dat het brein eigenlijk wil stoppen met de inspanning, omdat het niet meer genoeg voedingsstoffen krijgt. Veel bloed wordt naar de huid gestuurd en er gaat bloed naar de spieren. Zo is er onvoldoende bloed over om het brein van voedingsstoffen te voorzien. Op iets langere termijn neemt het bloedvolume af doordat water verdampt bij het zweten, wat de symptomen verergert.
41°C
Uit recent metingen is gebleken dat sporters in de hitte (waaronder ook wandelaars) kerntemperaturen van 41°C kunnen bereiken. Dat is dus een probleem en gevaarlijk. Ook als de temperatuur lager blijft, is opwarming tijdens een marathon verantwoordelijk voor aanzienlijk vochtverlies wat kan resulteren in een vicieuze cirkel van oververhitting en uitdroging.
Koeltips
Sinds onomstotelijk is vast komen te staan dat alles boven de 39°C de prestaties vermindert zijn er verschillende strategieën geprobeerd om de sporter te koelen.
- Koelen vóór de wedstrijd heeft goede resultaten. Dat kan door plaats te nemen in een koud bad, een koelvest te dragen of koude dranken te nuttigen. Koelen tijdens de inspanning werkt ook goed, maar is minder praktisch omdat het dragen van koudevesten tijdelijk helpt.
- Het drinken van (ijs)koude dranken is de praktische methode. Als vuistregel kan je stellen dat je moet drinken als je dorst hebt. Onderzoekers denken dat het verlies van maximaal 2% van je lichaamsgewicht bij het leveren van een duurprestatie een mooi streven is en dat waarden daarboven de prestaties negatief beïnvloeden. Maar onderzoek naar de precieze waarden is nog in volle gang.